06.12.2018 tarihli ve 30617 Sayılı Resmî Gazete’de Elektronik Tebligat Yönetmeliği (“Yönetmelik”) yayımlanarak elektronik ortamda yapılacak tebligatlara ilişkin birtakım değişiklikler getirilmiş olup anılan düzenlemeler ve elektronik ortamda yapılacak tebligata ilişkin önem arz eden hususlar aşağıda 3 soruda özetlenmiştir.
1.Elektronik tebligat adresi alınması ve elektronik tebligat yapılması zorunlu mudur?
Bilindiği üzere, 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun (“Kanun”) Elektronik Tebligat başlıklı 7/a maddesi uyarınca; 19.01.2013 tarihinden itibaren olmak üzere, anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere elektronik yolla tebligat yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Nitekim, Yönetmelik’in 2. maddesinde de Tebligat Kanunu’nun 7/a maddesine dayanılarak işbu Yönetmelik’in hazırlandığı ifade edilmiştir. Dolayısıyla, öncelikli olarak Kanun’un şirketler açısından getirmiş olduğu zorunluluğun devam etmekte olduğunu ve bu zorunluluk kapsamının söz konusu Yönetmelik ile genişletildiğini de belirtmek gerekmektedir. Yönetmelik’in 5. maddesinin 1. fıkrasında aşağıdaki şekilde düzenleme getirilmektedir:
“Aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur:
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar.
b) 5018 sayılı Kanunda tanımlanan mahallî idareler.
c) Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları.
ç) Kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri.
d) Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıklar.
e) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları.
f) Kanunla kurulanlar da dâhil olmak üzere tüm özel hukuk tüzel kişileri.
g) Noterler.
ğ) Baro levhasına yazılı avukatlar.
h) Sicile kayıtlı arabulucular ve bilirkişiler.
ı) İdareleri, kamu iktisadi teşebbüslerini veya sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıkları; adli ve idari yargı mercileri, icra müdürlükleri veya hakemler nezdinde vekil sıfatıyla temsile yetkili olan kişilerin bağlı bulunduğu birim.”
Görüleceği üzere söz konusu madde, elektronik yolla tebligat yapılması gereken dolayısıyla elektronik tebligat sistemine kaydolması gereken gerçek/tüzel kişileri 11 bent halinde sıralamıştır. Yukarıda da belirttiğimiz üzere, Kanun ile sadece anonim şirketler, limited şirketler ve payları bölünmüş komandit şirketler açısından getirilen elektronik sisteme kayıt zorunluluğu, işbu Yönetmelik’in 5. maddesinin (f) bendi ile genişletilerek tüm özel hukuk tüzel kişileri açısından zorunlu hale getirilmiştir. Önemle belirtmek gerekir ki, adi ortaklıkların, tüzel kişiliği haiz olmadığından elektronik tebligat sistemine kayıt yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bunlara ek olarak, aynı maddenin 2. fıkrasında:
“Birinci fıkra kapsamı dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, talepleri halinde elektronik tebligat adresi verilir. Bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.”
hükmü ile gerçek ve tüzel kişilerin isteklerine bağlı olarak elektronik tebligat sistemine kaydolabileceği düzenlenmiş ve bu durumda bu kişilere de elektronik yolla tebligat yapılmasının zorunlu olacağı belirtilmiştir. Başka bir anlatımla, madde kapsamı dışında kalan gerçek/tüzel kişilerin elektronik tebligat sistemine ihtiyari olarak kaydolması halinde bu kişilere de elektronik yolla tebligat yapılmasının zorunlu olacağı açıkça belirtilmiştir. Maddenin ikinci fıkrasının ise açık bir şekilde gerçek kişileri işaret ederek herhangi bir gerçek kişinin de elektronik tebligat sistemine kaydolabileceğini belirttiğini önemle belirtmek isteriz. Elektronik tebligat sistemine kayıt yaptırması ve bunun doğal sonucu olarak elektronik yolla tebligat yapılması zorunlu olan belli başlı kişileri örneklerle sıralayacak olursak:
· Genel Bütçe Kapsamında Kamu İdareleri, (TBMM, Yargıtay, Anayasa Mahkemesi, Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu, Tapu Kadastro Müdürlüğü, Bakanlıklar, Emniyet Genel Müdürlüğü)
· Mahalli İdareler ( Belediyeler, İl Özel İdareleri, Köy İdaresi)
· Yükseköğretim Kurulu, Kamu Üniversiteleri ve Yüksek Teknoloji Enstitüleri,
· Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar, (RTÜK, Sermaye Piyasası Kurulu, Enerji Piyasası Denetleme Kurulu, Kişisel Verileri Koruma Kurulu)
· Sosyal Güvenlik Kurumları, (Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü)
· Özel Hukuk Tüzel Kişileri, (Anonim şirket, limited şirket, kollektif şirket, komandit şirket, kooperatifler, vakıflar)
· Baro levhasına kayıtlı avukatlar,
· Noterler, arabulucu ve bilirkişiler
Sonuç itibarıyla, Yönetmelik’in 5. maddesinin 1. fıkrasında yer alan kişilerin elektronik tebligat sistemine kaydolması ve bu kişilere elektronik tebligat yapılması zorunlu olup ihtiyari olarak elektronik tebligat sistemine kayıt yaptırılması halinde ise bu kişilere de elektronik tebligat yapılması zorunlu hale gelecektir.
2. Elektronik tebligat sistemine ne zaman kayıt yaptırılmalıdır?
Yönetmelik’in 32. maddesi, Yönetmelik’in 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe gireceğini belirterek elektronik tebligat sistemine kayıt zorunluluğunun başlayacağı tarihi açık bir şekilde işaret etmiştir. Yönetmelik’in 6. maddesinin 1. fıkrası ise:
“5 inci maddenin birinci fıkrası kapsamında kalanlar için başvuru, zorunluluğun başladığı tarihten itibaren bir ay içinde ilgili kurum, kuruluş veya birlik tarafından PTT’ye yapılır.”
hükmü ile sisteme kayıt zorunluluğu olanların zorunluluk getirilmesinden itibaren 1 ay içerisinde PTT’ye başvuru yapması gerektiğini belirtmiş olup bununla birlikte, Yönetmelik’in 7. maddesinin 1. fıkrası ise:
“5 inci maddenin ikinci fıkrası kapsamında kalan gerçek veya tüzel kişiler, elektronik tebligat adresi almak için PTT’ye başvurabilir.”
hükmü ile ihtiyari olarak elektronik tebligat sistemine kaydolacakların, herhangi bir zamanda PTT’ye yapacakları başvuru ile sisteme kaydolabileceklerini belirtmiştir.
Dolayısıyla, elektronik tebligat sistemine kayıt olma zorunluluğu olanların en geç 01.02.2019 tarihine kadar PTT’ye başvurularını yapması gerekmektedir. PTT ise başvurunun yapıldığı tarihten itibaren 1 ay içerisinde elektronik tebligat adreslerini oluşturarak ilgili kişilere teslim edecektir. Ancak, kayıt zorunluluğunun ihlali halinde ne gibi yaptırımlarla karşılaşılacağının henüz belirlenmemiş olması sebebiyle bu konuya ilişkin önümüzdeki günlerde bir düzenleme yapılması beklenmektedir.
3. Elektronik tebligat sisteminde tebligat aşamaları nelerdir?
Yönetmelik’in 8 ve 9. maddeleri uyarınca; elektronik tebligat yapacak kişiler, elektronik tebligat mesajını hazırlayarak Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi’ne (“UETS”) teslim edeceklerdir. UETS ise elektronik tebligat mesajına zaman damgası ekleyerek muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştıracaktır. Ancak, zorunlu sebeplerden dolayı elektronik tebligat yapılamaması halinde Tebligat Kanunu’nda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılabileceği Yönetmelik’in 16. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre, tarafların elinde olmayan sebepler ile elektronik tebligat yapılamaması halinde fiziki tebligat da yapılabileceği açıkça belirtilerek elektronik tebligat zorunluluğuna istisna getirilmiştir. Bunlara ek olarak, Yönetmelik’in 9. maddesinin 6. fıkrası:
“Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik tebligat adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.”
ifadesi ile elektronik tebligatın fiziki tebligattan farklı olarak ulaşmayla sonuç doğurmayacağını belirtmiştir. Bu maddeye göre, elektronik tebligat mesajının, ulaşmasından 5 gün sonra tebliğ edildiğinin kabul edilmesi gerekecektir. Örnek verecek olursak: UETS tarafından 08.05.2019 tarihinde muhataba ulaşan elektronik mesajın 13.05.2019 tarihinde tebliğ edildiği kabul edilecek ve muhataba tebliğ tarihi 13.05.2019 olacaktır.
Sonuç itibarıyla, tebligat mesajının dağıtımı UETS tarafından gerçekleştirilecek, ulaşmasından itibaren 5 gün sonra tebliğ edilmiş sayılacak ve tarafların elinde olmayan sebeplerden dolayı elektronik tebligat yapılamaması durumlarında ise halihazırda uygulamakta olduğumuz tebligat yolları ile tebligat yapılabileceği işbu Yönetmelik ile düzenlenmiştir.
Saygılarımızla,
Özay Hukuk Bürosu