Konu: 30.01.2019 tarihli ve 30671 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Konkordato Komiserliği ve Alacaklılar Kuruluna Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile yapılan düzenlemeler hakkında soru cevap formatında hazırlanan bilgi notumuzdur.
Yönetmelik ile; 09.06.1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca görevlendirilecek konkordato komiserinin nitelikleri, eğitimi, eğitimi verecek kurumlar, eğitimden muaf olanlar, alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı haller ve konkordato komiserliği ile alacaklılar kurulan dair hususlara ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir.
1. Konkordato Komiserinin Sahip Olması Gereken Nitelikler Nelerdir?
Yönetmelik’in 4. maddesinin 1. fıkrası uyarınca konkordato komiserinin sahip olması gereken özellikler;
⦁ Türk vatandaşı olması,
⦁ Tam ehliyetli olması,
⦁ En az dört yıllık lisans eğitimi veren fakültelerden veya bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurtiçindeki veya yurtdışındaki öğretim kurumlarından mezun olması ve en az 5 yıllık mesleki tecrübeye sahip olması,
⦁ İflas etmemiş olması,
⦁ Son üç yıl içinde görevin gerektirdiği özen yükümlülüğüne uymadığından dolayı komiserlik görevine son verilmemiş olması,
⦁ Disiplin önünden meslekten veya memuriyettten çıkarılmamış olması, mesleki faaliyetten yasaklı bulunmaması,
⦁ Kamu hizmetinden yasaklı olmaması,
⦁ Fiilen yürütmekte olduğu mesleğinin ilgili mevzuatında, komiserliği yürütmesine engel bir hüküm bulunmaması,
⦁ Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süre ile hapis cezasına; devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkum olmamış olması
⦁ Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmaması,
⦁ Yönetmelik’in 13. maddesi saklı kalmak kaydıyla komiserlik eğitimini tamamlamış olması olarak düzenlenmiştir.
2. Komiser Nasıl ve Hangi Şartlarda Görevlendirilecek?
Yönetmelik’in 5. maddesi hükümleri uyarınca; komiser mahkeme tarafından ve mahkemenin bağlı bulunduğu bölge adliye mahkemesinde kurulu bulunan bölge kurulu tarafından oluşturulan listeden seçecektir. Listede komiser bulunmaması durumunda liste dışı görevlendirme yapılarak görevlendirme bölge kuruluna bildirilecektir. Üç komiser görevlendirilmesi halinde komiserlerden biri bağımsız denetçiler arasından seçilir. Seçilecek diğer komiserin ise hukukçu olması tercih edilmektedir.
Listeye kayıtlı komiser kendisine verilen görevi kabul etmekle yükümlüdür ve komiserler eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada görev yapamaz. Komiserin görevinin sona ermesi durumunda mahkemece bu durum sebepleriyle birlikte derhal bağlı bulunduğu bölge adliye mahkemesinde kuruluna bildirilmek zorundadır.
3. Komiserin Yasaklılık Sebepleri ve Yasak İşler Nelerdir?
Yönetmelik’in 6. maddesi hükümleri uyarınca; görevlendirilen komiser, kendisinin, eşinin, nişanlısının yahut kan ve kayın alt ve üstsoyunun veya üçüncü derece dahil olmak üzere bu dereceye kadar olan kişilerin dosyalarında görev yapamaz.
Görevlendirilen komiser, kanuni temsilcisi veya vekili, çalışanı, kayyımı ya da yasal danışmanı bulunduğu kişilerin dosyalarında da görev yapamaz. Bu kimselerin görevlendirilmesi söz konusu ise, görevlendirmeyi yapan Asliye Ticaret Mahkemesi’ne derhal bilgi verilmesi gerekmektedir.
Komiserin görevi kapsamında kendisi veya başkaları adına yaptığı sözleşmeler yasak iş kapsamında olduğu için hükümsüzdür.
4. Komiserlikten Hangi Durumlarda Görevden Kaçınabilir?
Yönetmelik’in 7. maddesi uyarınca aşağıdaki durumlar mevcutsa kişi komiserlik görevini kabul etmekten kaçınabilecektir;
⦁ Bedensel engelleri veya sürekli hastalıkları sebebiyle görevi yerine getirmekte güçlük çekme,
⦁ Uhdesinde birden fazla komiserlik görevi bulunması,
⦁ Mahkemenin kabul ettiği bir mazeretin mevcut olması durumu
Görevden kaçınma talebi, görevlendirmenin öğrenilmesinden itibaren veya görev sırasında haklı bir mazeretin ortaya çıkmasından itibaren 5 gün içerisinde görevlendirmeyi yapan mahkemeye dilekçe verilerek yapılacaktır. Ancak mahkemenin incelemesi sonucunda talebin yerinde olmadığı kanaatine varılırsa komiser görevi kabul etmekle yükümlü olacaktır.
5. Alacaklılar Kurulu’nun Görevleri Nelerdir?
Yönetmelik’in 23. maddesi uyarınca Alacaklılar Kurulu;
(i) Komiserin faaliyetlerine nezaret edilmesi,
(ii) Komisere tavsiyelerde bulunulması,
(iii) Kanun’un öngördüğü hallerde mahkemeye görüş bildirilmesi ve
(iv) Komiserin faaliyetlerinin yeterli bulunmaması halinde mahkemeden komiserin değiştirilmesinin talep edilmesi
görevlerini gerçekleştirmektedir.
6. Alacaklılar Kurulu’nun Oluşturulması ve Çalışma Usul ve Esasları
Alacaklılar Kurulu, mahkeme tarafından kesin mühlet kararının verilmesiyle birlikte veya en geç Kanun’un 299. maddesi gereğince alacaklıların alacaklarını bildirmesi ve yine aynı Kanun’un 300. maddesi uyarınca borçlunun alacaklılar hakkındaki beyanı alındıktan sonra, alacaklı sayısı yediyi geçmediği sürece (tek sayıda olmak kaydıyla), herhangi bir ücret takdir edilmemek şartıyla komiserin de görüşü alınarak oluşturulabilir.
Kurulun kurulması ile alacakları, hukuki nitelik itibariyle birbirinden farklı olan alacaklı sınıfları ve varsa rehinli alacaklıların kurulda hakkaniyete uygun şekilde temsili sağlanmaktadır.
Yönetmelik’in 24. maddesi uyarınca komiser tarafından her ay en az bir kez Alacaklılar Kurulu olağan toplantısı organize edilir. Alacaklılar Kurulu üyelerinin salt çoğunluğunun talebi üzerine komisere bildirmek kaydıyla her zaman toplanabilir.
Alacaklılar Kurulu tarafından alınacak kararlar, toplantıda hazır bulunan üyelerin oy çokluğu ile alınır. Alınan kararlar komiser tarafından toplantıya katılanların imzaları da alınarak tutanağa bağlanır.
7. Alacaklılar Kurulu’nun Zorunlu Olarak Oluşturulacağı Haller Nelerdir?
Yönetmelik’in 22. maddesinin birinci fıkrasında alacakların sınıflandırılacağı belirtilmiş olup; hukuki nitelikleri büyük ölçüde birbirine benzer olan alacaklara sahip alacaklıların, aynı alacaklı sınıfında yer aldığı belirtilmiştir.
Bu fıkrada özellikle rehinli alacaklıların, rehnin kıymetini karşılayan miktardaki alacaklar bakımından rehinli alacaklıların ayrı bir sınıf olarak kabul edildiği belirtilmiştir.
Yönetmelik’in 22. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yukarıdaki açıklamalar ışığında yapılacak sınıflandırma çerçevesinde;
(i) En az üç alacaklı sınıfı mevcut olmakla birlikte, alacaklı sayısı iki yüz ellinin üzerinde ise,
(ii) En az üç alacaklı sınıfı mevcut olmakla birlikte, alacak miktarı yüz yirmi beş milyon Türk Lirası’nı aşmakta ise
Alacaklılar Kurulu’nun oluşturulması zorunludur.
Saygılarımızla,
Özay Hukuk Bürosu