21.12.2021 tarihli ve 31696 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) ile yurt içi yerleşik gerçek kişilerin döviz tevdiat hesaplarının ve döviz cinsinden katılım fonlarının Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüşmesi halinde mevduat ve katılım fonu sahiplerine sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esaslara yer verilmiş olup detayları aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.
Soru 1: Tebliğ’de Yer Alan Düzenlemelerden Hangi Kişiler Yararlanabilecektir?
Öncelikle belirtmek isteriz ki, Tebliğ’de yer alan düzenlemelerden yurt dışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahibi Türk vatandaşları ile Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan gerçek kişiler yararlanabilecektir. Ancak düzenlemelerden yararlanabilecek kişilerin ek olarak Tebliğ’de yer alan başka bazı şartları da sağlaması gerekmektedir. Tüzel kişiler ise bu düzenlemelerden yararlanamayacaktır.
Soru 2: Tebliğ’de Yer Alan Düzenlemelerden Yararlanabilmenin Başlıca Şartları Nelerdir?
Tebliğ’de yer alan düzenlemelerde yararlanabilme şartlarından ilki, kişinin 20.12.2021 tarihinde mevcut olan ABD doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesapları ve döviz cinsinden katılım fonu hesaplarından birinin bulunması ve hesap sahibi kişi tarafından talepte bulunulmasıdır. Akabinde hesap sahibinin talebine göre ilgili banka tarafından 3 ay, 6 ay veya 1 yıl vadeli Türk lirası mevduat veya katılma hesabı açılacaktır. Belirlenen vade sonunda Türk lirası mevduat veya katılma hesabı sahibine anapara ile faiz veya kâr payı yine ilgili banka tarafından ödenecektir.
Soru 3: Hesabın İşleyişi ve Nemalandırılması Nasıl Olacaktır?
Tebliğ ile mevduat ve katılma hesabı sahibine getirilen asıl imkân ise, açılacak Türk lirası vadeli hesaba işleyecek faiz veya kâr payı ile hesap açılışı ve vade sonundaki kur değişim oranı kıyaslanarak yüksek olan oran üzerinden ödeme yapılacak olmasıdır. Vade sonu kuru üzerinden hesaplanacak tutar, anapara ve faiz veya kâr payı tutarından yüksek ise kur farkı üzerinden hesaplanan tutardan faiz veya kâr payı düşülerek hesaplanan tutar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca mevduat veya katılma hesabı sahibine ödenmek üzere ilgili bankaya aktarılacak ve hesap sahibine ödeme yapılacaktır.
Soru 4: Uygulama Kapsamında Bu Menfaatten Bir Defadan Fazla Faydalanılması Mümkün Müdür?
Uygulama kapsamında açılan Türk lirası mevduat veya katılma hesaplarının bu destekten bir defaya mahsus olarak faydalanabileceği dikkat çekilmesi gereken bir husustur.
Soru 5: Vadeden Önce Hesabın Kapatılması Durumunda İşleyiş Ne Şekilde Olacaktır?
Türk lirası mevduat veya katılma hesabından vadeden önce çekim yapılması halinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca kur farkına ilişkin ödeme yapılamayacağı da açıkça belirtilmiştir. Dolayısıyla vadeden önce çekim yapılması durumunda herhangi bir menfaat elde edilemeyeceğinin dikkate alınması uygun olacaktır.
Soru 6: Tebliğ Kapsamındaki Önemli İstisnalar Nelerdir?
Ek olarak belirtmek isteriz ki Tebliğ de iki hususa istisna getirilmiştir. 06.10.2006 tarihli ve 2006/11188 sayılı Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Bakanlar Kurulu Kararının 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan, “Mevduata faiz dışında, katılma hesaplarına ise kâr payı dışında menfaat temin edilemez” düzenlemesi ve 10.02.2020 tarihli ve 31035 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları Hakkında 2020/3 sayılı Tebliğ’de yer alan, “Bankalarca, mevduata uygulanacak sabit veya değişken faiz oranları serbestçe belirlenir. Ancak, vadesiz mevduat faiz oranı yıllık yüzde 0.25’i geçemez.” düzenlemesi Tebliğ kapsamında açılacak Türk lirası mevduat ve katılma hesapları hakkında uygulanmayacaktır.
Soru 7: Tebliğ’in Yürürlük Tarihi Nedir?
Son olarak Tebliğ’in yayım tarihi olan 21.12.2021 tarihinde yürürlüğe girdiğini ve Tebliğ hükümlerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı tarafından yürütüleceğini belirtmek isteriz.
Saygılarımızla
Özay Hukuk Bürosu