Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun Gereği Alıcılardan Alınan Onay Süreci

Oct 26, 2015

6563 sayılı Elektronik Ticaret'in Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun (“Elektronik Ticaret Kanunu”) 05.11.2014 tarihli 29166 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak, 01.05.2015 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, özellikle ticari iletişimi, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların sorumluluklarını, elektronik iletişim araçlarıyla yapılan sözleşmeler ile elektronik ticarete ilişkin bilgi verme yükümlülüklerini ve uygulanacak yaptırımları düzenlemektedir.

Kanun’un yürürlüğe girmesindeki amaçlardan biri, tüketicilerin hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıları tarafından gönderilen ”çöp” olarak adlandırılan istenmeyen e-posta ve mesajlar nedeniyle şikâyetlerinin artması ile birlikte tüketici/müşteri/alıcılara gönderilen sayısız e-posta ve/veya mesajların önüne geçilmesi ve istenmeyen iletilerin sayısının azaltılmasıdır. Bu kapsamda yeni mevzuat gereği; mesleki veya ticari faaliyet kapsamında kazanç sağlamaya yönelik olarak elektronik ticarete ilişkin her türlü iletişim için tüketici/müşteri/alıcılardan önceden onay alınması zorunluluğu getirilmiştir.

Elektronik Ticaret Kanunu’nun “Ticari Elektronik İleti Gönderme Şartı” başlıklı 6.maddesine göre “Ticari elektronik iletiler, alıcılara ancak önceden onayları alınmak kaydıyla gönderilebilir. Bu onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilir. Kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla alıcının iletişim bilgilerini vermesi hâlinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletiler için ayrıca onay alınmaz.”

Elektronik Ticaret Kanunu’nun “Ticari Elektronik İletinin İçeriği” başlıklı 7.maddesinin 1.fıkrasına göre “Ticari elektronik iletinin içeriği, alıcıdan alınan onaya uygun olmalıdır.”

Elektronik Ticaret Kanunu’nun Geçici 1.maddesinde düzenlenen “Onay alınarak oluşturulan veri tabanları” hükmü gereği “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, ticari elektronik ileti gönderilmesi amacıyla onay alınarak oluşturulmuş olan veri tabanları hakkında altıncı maddenin birinci fıkrası uygulanmaz.”

Yukarıda yer alan madde hükümleri ve Elektronik Ticaret Kanunu kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Elektronik Ticaret Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1 Mayıs 2015 tarihinden itibaren, tüketici/müşteri/alıcının önceden onay vermediği, faks, elektronik posta, kısa mesaj gibi otomatik arama sistemleri vasıtasıyla hiçbir ticari elektronik ileti tüketici/müşteri/alıcıya gönderilmemelidir.

Elektronik Ticaret Kanunu uyarınca; ticari elektronik iletilerin gönderimi konusunda müşteri/tüketici/alıcı tarafından olumlu irade beyanının verilmesi gerekli kılındığı için hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıları tarafından tüketici/müşteri/alıcılardan - daha önce alınmış olan bir onay mevcut değilse- iletişime devam konusunda olumlu irade beyanı alınması gerektiği ve bu kapsamda uygulamada "sizinle iletişime devam etmemizi istiyorsanız ...... yapın" şeklindeki mesajların yasal düzenlemeye en uygun olan yöntem olduğu değerlendirilmektedir. Bir nevi hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılarının tüketici/müşteri/alıcılarına gönderilen iletilerin içeriğinin, tüketici/müşteri/alıcılardan alınan onay ile uyumlu olması gerekmektedir.

Hizmet sağlayıcıları ve aracı hizmet sağlayıcılarının; tüketici/müşteri/ alıcılardan, müşteri bilgi formu gibi belgeler ile yazılı olarak onay alınması mümkün olduğu gibi elektronik ileti ile de onay alınabilecektir. Elektronik ileti ile alınacak olan onay sürecinde; “elektronik iletiye cevap vermezsen bundan sonra gönderilecek ticari elektronik iletilerine onay vermiş sayılacaksınız” şeklindeki uygulamaların mevzuata aykırı olduğu ve bu şekilde tüketici/müşteri/alıcılara mesaj gönderilmemesi gerektiği kanaatindeyiz. Onayın yazılı ya da elektronik ortamda alınmış olması ispat açısından önemli olmakla birlikte ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıları ve aracı hizmet sağlayıcılarına ait olacaktır.

Öte yandan Elektronik Ticaret Kanunu'nun geçici 1. Maddesi kapsamında, Elektronik Ticaret Kanunu'nun yürürlüğe girdiği tarih olan 01.05.2015 tarihinden önce ticari elektronik ileti gönderilmesi için onay alınarak oluşturulmuş veri tabanları için yeniden onay alınmasına gerek bulunmadığı düşünülmektedir.

Yukarıda belirttiğimiz yükümlülüklere aykırı hareket eden ve müşteri/tüketici/alıcının olumlu irade beyanı olmamasına rağmen faks, elektronik posta, kısa mesaj gibi otomatik arama sistemleri vasıtasıyla müşteri/tüketici/alıcılara mesaj gönderen, bir başka deyişle Elektronik Ticaret Kanunu’nun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasına veya 7 nci maddesinin birinci fıkrasına aykırı hareket eden hizmet sağlayıcılara ve aracı hizmet sağlayıcılara bin Türk lirasından beş bin Türk lirasına kadar, bir defada birden fazla kimseye 6 ncı maddenin birinci fıkrasına aykırı olarak ileti gönderilmesi hâlinde ise, birinci fıkranın (a) bendinde öngörülen idari para cezası on katına kadar artırılmak suretiyle idari para cezası uygulanacaktır.

Kısaca Elektronik Ticaret Kanunu ile tüketici/müşteri/alıcılar; sayısız e-posta ve/veya mesaj gibi elektronik iletileri almaktan imtina edebilecek ve onay alınmaksızın tüketici/müşteri/alıcılara mesaj gönderen hizmet sağlayıcıları ve aracı hizmet sağlayıcıları idari para cezası ödemekle karşı karşıya kalacaktır.


Av. Eylem Çoşkun Ertuğrul
26.10.2015